 |
Concordialaan 5 6712 GL Ede Tel: 06 – 21 96 96 34 |
|||||||||
| ||||||||||
| Terug naar het nieuwsoverzicht. |
Overal luikjes, klepjes, staafjes en palletjes
‘Buiten gebruik?!’ is de titel van een wekelijkse rubriek waarin onze medewerker Piet Scheerders uit Hulst de lezer meeneemt naar oude, bijna in vergetelheid geraakte gebruiksvoorwerpen en gereedschappen. Vandaag de Singer handnaaimachine.
|
| Oude Singer handnaaimachine (1887) |
Trapmachine
Als kind was ik enorm geboeid door de Singer naaimachine bij ons thuis. Niet zo’n oude als de afgebeelde, want wij hadden al een trapmachine. Iets handiger, want dan had je moeder beide handen vrij om met het naaigoed te werken.
En wat een mogelijkheden had zo’n apparaat: overal luikjes, klepjes, schuifjes, staafjes, palletjes, riempjes, wieltjes, klosjes, naaldjes, uitschuivende palletjes, inklapmogelijkheden, het was een technisch paradijs van de eerste orde.
En dan de aandrijfriem naar de ‘trapper’. Kwam daar niet tussen. Soms mocht je moeder toch helpen met trappen: maar?. wel in de goede richting trappen, en niet te snel, maar ook weer niet te langzaam: een kunst apart.
De machine kon klosjes opwinden, die via een uitgekiend stelsel van weggetjes en wieltjes heen en weer wiebelden en dan weer van plaats verwisselden om een ander doel te dienen. En allemaal uitgevonden door Isaac Merritt Singer in 1851, die in datzelfde jaar The Singer Corporation vestigde.
Waarschijnlijk is het oude ambacht van naaien al begonnen rond 30.000 voor Christus. In vele oude culturen zijn daar aanwijzingen voor gevonden. Het oude handwerk verdween rond 1750. In verschillende landen probeerde men een machine uit te vinden die het handwerk zou kunnen vervangen.
En rond 1830 was de ontwikkeling niet meer te stoppen. Er kwamen naai-ateliers, en reeds in het begin van de twintigste eeuw hadden de meeste handige huisvrouwen een trapnaaimachine, die later werd vervangen door de elektrische.
Wereldconcern
Op het afgebeelde apparaat staat met grote letters: The Singer Manufacturing Company. Zo heet de Singerfabriek sinds 1905. Gilbert Bourne maakte er rond 1900 een toonaangevend wereldconcern van.
Het Singer Building was tot 1906 het hoogste gebouw ter wereld in New York. Singer produceert nog altijd naaimachines, uiteraard zijn het tegenwoordig elektronische. Wel handig, en met ongekende mogelijkheden, maar zeker niet zo tot de verbeelding sprekend als de ‘tovermachines’ van vele jaren geleden.
De Stem - 10 november 2006