Terug naar het nieuwsoverzicht.

'Merklappen zijn ware kunstwerkjes'

Door: Britt Sijtsma

GEERTRUIDENBERG - Aan de muren van haar hobbykamer hangen tientallen ingelijste lappen, de boekenkast puilt uit met literatuur over het onderwerp en op de bank ligt een stapel tijdschriften, waarin interviews met haar staan.

Joke Visser in haar hobbykamer, die volhangt met antieke merklappen.
Foto: Ramon Mangold van het fotoburo

Voor Joke Visser (61) uit Breda is het nog net geen obsessie; de geschiedenis achter het merken van kleding en huisraad boeit haar al jaren. Op dit moment is een groot deel van haar collectie antieke merklappen te zien op tentoonstelling De Merkwaardige Lap.

Jonge meisjes werden vroeger al heel jong voorbereid op de plichten van het huishouden. Daarbij hoorde het merken van linnengoed, zodat deze niet kwijtraakte in de was. Omdat de meisjes de techniek onder de knie moesten krijgen, oefenden ze het borduren op een lap: de merklap.

In 1968 krijgt Joke haar eerste merklap, gemaakt door haar oma. "Ik wilde weten hoe die lap gemaakt was en wat voor verhaal erachter zat. Toen ik er meer over las, bleek dat elke merklap een bijzonder verhaal vertelt."

Na die eerste merklap raakt de Bredase steeds meer geïnspireerd en het duurt niet lang of ze weet er alles vanaf. Als haar collectie in 1988 is uitgebreid tot tachtig antieke lappen, houdt ze haar eerste expositie in het Nederlands Centrum voor Handwerken in Breda. "Ik wilde mijn kennis uitdagen, mensen bewust maken van de bijzonderheid van deze eeuwenoude traditie."

Twintig jaar na die eerste expositie is Jokes collectie uitgegroeid tot 650 lappen uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Dat de interesse in merk- lappen steeds meer toeneemt, blijkt uit het succes dat Joke de afgelopen jaren heeft gehad. Zo heeft ze tientallen lezingen en cursussen gegeven in binnen- en buitenland en schreef ze de boeken Merklappen uit de lage landen en Tijdloze merklapmotieven, die in het Frans en Nederlands werden uitgegeven. Het is niet gek dat Joke Visser als deskundige op het gebied van merklappen wordt gezien.

Als haar de vraag wordt gesteld waarom ze zo geïnteresseerd is in merklappen, denkt ze even na. "Het zijn als het ware kunstwerken van jonge meisjes, gemaakt in slecht verlichte huizen. De technieken werden vaak generatieslang doorgegeven van moeder op dochter."

Joke hoopt dat een van haar twee dochters de collectie later wil overnemen. "Mijn jongste dochter Aefke is geïnteresseerd. Ik heb haar vernoemd naar de maakster van een merklap uit 1968, gemaakt door ene Aefke.

Na alles successen is Joke nog niet klaar. "Mijn droom was altijd om een grote tentoonstelling te houden in Breda. Ik kan daar nog niet zoveel over zeggen, alleen dat het wel al in de kinderschoenen staat."

Tentoonstelling De Merkwaardige Lap is tot en met april volgend jaar te zien in museum De Roos aan de Markt 46 in Geertruidenberg.

BN DeStem - 13 november 2008